De Belgische pers gedigitaliseerd
De digitalisering van de Belgische kranten uit de twee wereldoorlogen kadert in het door het federale Wetenschapsbeleid (Belspo) gefinancierde project Digitalisering van de Belgische pers 1830-1950. Het CEGESOMA, nu onderdeel van het Rijksarchief, was samen met de Koninklijke Bibliotheek verantwoordelijk voor de uitvoering van dit belangrijke culturele- en erfgoedproject. De doelstelling bestond erin de Belgische pers digitaal ter beschikking te stellen van het publiek, zowel geïnteresseerde burgers als onderzoekers.
Het Belspo-project
Het project viel uiteen in twee deelprojecten. Het grootste, dat door de Koninklijke Bibliotheek werd uitgevoerd, bestrijkt de periodes uit de Belgische geschiedenis met een vrij persregime. Dit bestrijkt in feite de hele Belgische geschiedenis met uitzondering van de beide wereldoorlogen. België heeft steeds een bloeiende perstraditie gehad, met talrijke vaak regionale titels van verschillende politieke strekkingen. Naast enkele grote neutrale kranten telden de meeste politieke groepen en partijen immers minstens een eigen dagblad.
De Koninklijke Bibliotheek
Al deze kranten digitaliseren was niet haalbaar, daarom opteerde de Koninklijke Bibliotheek ervoor meer dan veertig titels te digitaliseren die een evenwichtige staalkaart bieden van de Belgische dagbladpers tussen 1830 en 1950. Op die manier werden zowel Franstalige, Nederlandstalige als Duitstalige kranten van verschillende politieke strekkingen gedigitaliseerd. Het gaat bijvoorbeeld om de neutrale Le Soir, het socialistische Vooruit en Le Peuple, of de liberale en nationale L’Indépendance belge.
Het CEGESOMA
Voor de gecensureerde en clandestiene pers van beide wereldoorlogen, het deelproject van het CEGESOMA, werd voor een andere aanpak gekozen. Het aantal te digitaliseren bladzijden was in die periodes beperkter omwille van het gebrek aan persvrijheid en de materiële problemen, zoals papierschaarste. Daarom was volledigheid voor de clandestiene pers en de gecensureerde dagbladen het belangrijkste streefdoel. De eigen collectie van het CEGESOMA, die erg rijk is voor de clandestiene pers uit de Tweede Wereldoorlog, kon worden aangevuld met de collecties van vele andere bewaarinstellingen, zowel federale (Koninklijke Bibliotheek, Algemeen Rijksarchief) als Vlaamse, Waalse en Brusselse. Zonder de steun van deze instellingen zouden deze website en databank nooit tot stand zijn gekomen. Het is dank zij deze samenwerking dat het CEGESOMA in staat is geweest om van dit belangrijke erfgoedproject een succes te maken. De volledige lijst van de participerende instellingen vindt u hier.
De databank van de oorlogspers
Het resultaat is niet alleen een virtuele collectie oorlogspers, maar eveneens een geactualiseerde catalogus van alle in 2011 bekende clandestiene en gecensureerde kranten uit beide wereldoorlogen in België. In de metadata van de databank is telkens de herkomst van het origineel opgenomen. U kan de databank van alle gecensureerde en clandestiene pers van beide wereldoorlogen in de leeszaal van het CEGESOMA op aangepaste terminals raadplegen.
The Belgian War Press
Omwille van de beperkingen die het auteursrecht oplegt, kan op The Belgian War Press enkel de clandestiene pers uit de beide wereldoorlogen en de gecensureerde dagbladpers uit de Eerste Wereldoorlog online geraadpleegd worden. Hiervoor werd een speciale zoekmotor ontwikkeld. De verschillende mogelijkheden die dit instrument biedt, vindt u hier.
De raadpleging is aan geen enkele beperking of voorwaarde onderworpen. U dient er wel rekening mee te houden dat u in bepaalde gevallen persoonsgegevens kan verwerken en dat u dan de regels voor de bescherming van de privacy dient in acht te nemen. Over historisch onderzoek en privacybescherming heeft de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (CBPL) een toegankelijke brochure samengesteld. U doet er goed aan deze brochure vooraf door te nemen, vooral wanneer u het plan zou opvatten persoonsgegevens uit de kranten te publiceren.
